Стоковые изображения от Depositphotos
31 мамырда Қазақстанда саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күні атап өтіледі. Бұл ел Президентінің 1997 жылғы Жарлығымен бекітілген ресми еске алу күні. Бұл күні бүкіл елде өткен ғасырдағы ең ауыр оқиғалардың жазықсыз құрбандарына құрмет көрсетуге арналған іс-шаралар өтеді, деп хабарлайды Arnapress.kz тілшісі облыстық әкімдігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
ХХ ғасырдың 30-жылдарында қазақ халқы ұжымдастыру мен өлімге әкелетін ашаршылықты бастан өткерді, бұл елдің генофондына орасан зор зиян келтірді. Әр түрлі мәліметтер бойынша, сол жылдары аштықтан 3 млн-ға дейін қазақ қаза тапты, тағы 1-2 млн. адам Қазақстаннан көрші елдерге қашып кетті.
Отан тарихының тағы бір ауыр парағы — саяси қуғын-сүргін. Ресми мәліметтерге сәйкес, Кеңес өкіметі жылдарында белгілі бір дәрежеде 40 миллионға жуық адам қуғын-сүргінге ұшыраған. Статистика мәліметтері бойынша, Қазақстанда 1921 жылдан 1954 жылға дейін 100 мыңға жуық адам сотталды, бұл ретте 20 мыңнан астам адам жазықсыз қаза тапты. Қазақ халқына жаппай қуғын-сүргін кезеңі өте қымбат болды. Сол жылдары патриотизм мен тәуелсіздікке деген ұмтылыс үшін Тұрар Рысқұлов, Әлихан Бөкейханов, Бейімбет Майлин, Мағжан Жұмабаев, Ахмет Байтұрсынов, Абдулла Розыбакиев, Мағазы Масанчи, Ілияс Жансүгіров, Сәкен Сейфуллин, Санжар Асфендияров, Халел Досмұханбетов, Жаханша Досмұханбетов және тағы басқалар ату жазасына кесілді.
Революцияға дейін қазақтар арасынан білімді адамдардың бір қабаты бірнеше мың адамнан тұрды, олардың көпшілігі қазақ халқының дамуын қамтамасыз ету үшін Қазақ автономиясын құруға бағытталған «Алаш» қозғалысының қатысушылары болды. Алайда, қуғын-сүргін, ең алдымен, зиялы қауым мен білімді адамдарға қарсы бағытталды, ұлт пен қазақ халқының тәуелсіздік туралы армандары бірнеше онжылдықтардан кейін ғана шындыққа айналды.
Сталиндік кезеңдегі жаппай қуғын-сүргін елдің меншігі болып саналатын көпұлтты қоғамды қалыптастыруда ерекше рөл атқарды. Қазақстан аумағында ГУЛАГ – АЛЖИР, Степлаг, Карлаг және тағы басқа лагерьлер мен қамау орындарының бас басқармасы жүйесінің көптеген мекемелері болды. Қуғын-сүргін жылдары Қазақстанның лагерьлеріне КСРО-ның барлық республикаларынан 5 миллионнан астам адам жіберілді. Сонымен қатар, Қазақстанға Ұлы Отан соғысы кезінде неміс басқыншыларына көмек көрсетті деп айыптап, Кавказ халықтарының, немістердің, корейлердің, түріктердің, ирандықтардың, қырым татарларының, поляктардың және т.б. көптеген өкілдерін мәжбүрлеп қоныстандырды.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Саяси қуғын-сүргін құрбандарын оңалту бойынша жұмыс басталды.
Сурет: Абай облысы әкімдігінің баспасөз қызметі
По сообщению сайта Arna Press