Стоковые изображения от Depositphotos
Коррупция — это не предусмотренное законом принятие лично или через посредников имущественных благ и преимуществ лицами, выполняющими государственные функции, а также лицами, приравненными к ним, с использованием своих должностных полномочий и связанных с ними возможностей, либо иное использование ими своих полномочий для получения имущественной выгоды, а равно подкуп данных лиц путем противоправного предоставления им физическими и юридическими лицами указанных благ и преимуществ.
Борьба с коррупцией в сфере образования должна носить комплексный характер. Необходимы консолидированные усилия не только государства, но и всего гражданского общества во всех регионах страны. Результат будет, когда борьба с коррупцией, во-первых, станет постоянной и неослабевающей функцией государства, во-вторых — предметом неусыпного и бдительного контроля со стороны общества.
Наиболее характерными видами преступлений, связанных с коррупцией в сфере образования, являются следующие:
1) получение взятки за поступление в высшее учебное заведение. Это самая распространенная форма злоупотреблений. По некоторым оценкам за получение взятки за поступление в высшее учебное заведение кроется 80 % преступлений;
2) репетиторство преподавателями вузов и членами экзаменационных комиссий;
3) получение взятки за сдачу экзаменов и зачетов в учреждениях среднего и высшего профессионального образования;
4) получение взятки за заключение договора аренды помещений в образовательном учреждении и превышение должностных полномочий путем незаконной сдачи в аренду государственного имущества;
5) продажа дипломов и аттестатов лицам, не прошедшим обучения в образовательном учреждении;
6) получение взятки за устройство детей в детские сады и общеобразовательные школы.
Основные принципы борьбы с коррупцией:
Борьба с коррупцией осуществляется на основе: равенства всех перед законом и судом; обеспечения четкой правовой регламентации деятельности государственных органов, законности и гласности такой деятельности, государственного и общественного контроля за ней:
• совершенствования структуры государственного аппарата, кадровой работы и процедуры решения вопросов, затрагивающих права и законные интересы физических и юридических лиц;
• приоритета защиты прав и законных интересов физических и юридических лиц, а также социально-экономической, политико-правовой, организационно-управленческой систем государства;
• признания допустимости ограничений прав и свобод должностных и других лиц, уполномоченных на выполнение государственных функций, а также лиц, приравненных к ним, в соответствии с пунктом 1 статьи 39 Конституции Республики Казахстан;
• выявление, пресечение, предупреждение коррупционных правонарушений и привлечение лиц, виновных в их совершении, к ответственности в пределах своей компетенции осуществляется органами прокуратуры, национальной безопасности, внутренних дел, налоговой, таможенной и пограничной службы, финансовой и военной полиции.
Білім беру мекемелеріндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар
Білім беру мекемелеріндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар бүгінгі күні Қазақстан Республикасының білім беруінде өзекті мәселе болып табылады.
Сыбайлас жемқорлық – бұл емлекеттік міндеттерді атқаратын адамдардың, сондай-ақ соларға теңестірілген адамдардың лауазымдық өкілеттігін және соған байланысты мүмкіндіктерін пайдалана отырып не мүліктік пайда алу үшін олардың өз өкілеттіктерін өзгеше пайдалануы, жеке өзі немесе делдалдар арқылы заңда көзделмеген мүліктік игіліктер мен артықшылықтар алуы, сол сияқты бұл адамдарға жеке және заңды тұлғалардың аталған игіліктер мен артықшылықтарды құқыққа қарсы беруі арқылы оларды сатып алуы.
Білім беру саласындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес кешенді сипатта болуға тиіс. Мемлекеттің ғана емес, сондай-ақ еліміздің барлық өңірлеріндегі бүкіл азаматтық қоғамның шоғырландырылған күш-жігері қажет. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, біріншіден, мемлекеттің тұрақты және тынымсыз функциясына айналса, екіншіден, қоғам тарапынан қырағылық пен қырағылық бақылаудың мәні болғанда нәтиже береді.
Білім беру саласындағы сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстардың неғұрлым тән түрлері:
1) жоғары оқу орнына түскені үшін пара алу. Бұл құқығын артығымен пайдаланудың ең көп таралған түрі. Кейбір бағалаулар бойынша жоғары оқу орнына түскені үшін пара алу жағдайы қылмыстың 80% — ы қамтиды;
2) ЖОО оқытушылары мен емтихан комиссиясы мүшелерінің репетиторлығы;
3) орта және жоғары кәсіптік білім беру мекемелерінде емтихандар мен сынақтар тапсырғаны үшін пара алу;
4) білім беру мекемесіндегі үй-жайларды жалдау шартын жасағаны және мемлекеттік мүлікті заңсыз жалға беру арқылы лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдаланғаны үшін пара алу;
5) білім беру мекемелерінде білім алмаған тұлғаларға дипломдар мен аттестаттар сату;
6) балаларды балабақшалар мен жалпы білім беретін мектептерге орналастыру үшін пара алу болып табылады
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі қағидаттары:
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес: баршаның заң мен сот алдындағы теңдігі; мемлекеттік органдардың қызметін нақты құқықтық регламенттеуді, мұндай қызметтің заңдылығы мен жариялылығын, оған мемлекеттік және қоғамдық бақылауды қамтамасыз ету негізінде жүзеге асырылады:
мемлекеттік аппараттың құрылымын, кадр жұмысын және жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын мәселелерді шешу рәсімін жетілдіру;
жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық, саяси-құқықтық, ұйымдастыру-басқару жүйелерін қорғаудың басымдығы;
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 39-бабының 1-тармағына сәйкес лауазымды және мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген басқа да адамдардың, сондай-ақ оларға теңестірілген адамдардың құқықтары мен бостандықтарын шектеуге жол берілуін қабылдау;
сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтауды, жолын кесуді, алдын алуды және оларды жасаған кінәлі адамдарды жауапқа тартуды өз құзыреті шегінде прокуратура, ұлттық қауіпсіздік, ішкі істер, салық, кеден және шекара қызметі, қаржы және әскери полиция органдары жүзеге асырады.
По сообщению сайта EKaraganda.kz